چرا و چطور باید عذرخواهی کنم؟ (عشقم ازم معذرت‌خواهی نمیکنه، چیکار کنم؟)
رابطه‌هایی سالم پیش می‌رود که طرفین رابطه بپذیرند که ایراداتی دارند. بپذیرند که گاهی مقصر هستند و نقص‌هایی دارند. باید قبول کنیم که ما هم در قهر و دعوا کردن سهم داریم که برای رفع اشتباهات‌مان نیاز به عذرخواهی داریم. اما چیزی که مهم است این است که قبل از اینکه در رابطه‌ای قرار بگیرید باید ببینید آدمی هستید که خطاهای خودتان را بپذیرید یا خیر؟ آدمی هستید که باور کنید من انسانم و انسان بودن با نقص داشتن عجین شده است؟ باور دارید تمام اتفاقاتی که می‌افتد مقصرش طرف مقابل شما نیست؟ پس وقتی که می‌پذیرید، احساس بهتری دارید و می‌دانید که هم شما حق دارید هم او حق دارد. می‌پذیرید که شما یک جایی بد عمل کردید و در پی جبرانش خواهید بود. در این مقاله درباره علل عذرخواهی کردن و نحوه انجام دادن آن صحبت می‌کنیم.
چرا معذرت‌خواهی کردن سخت است؟
انسان همانطور که موجود اجتماعی است و با افراد مختلف در ارتباط است اما این موضوع که گاهی انسان در رابطه‌اش خطا می‌کند، مسئله‌ای کاملا انکارناپذیر است. اول اینکه انسان فکر می‌کند او موجودی کامل است پس نیازی به عذرخواهی نمی‌بیند و این دلیلی است که او از عذرخواهی کردن دست می‌کشد. دوم اینکه فکر می‌کند او یک شخصیت بزرگ است یا در فامیل و دوست و آشنا او را زیادی بزرگ نشان داده‌اند و برایش احترام زیادی قائل هستند. پس فکر می‌کند اگر عذرخواهی کند جایگاهش را از دست می‌دهد ولی در اصل اینطور نیست و عذرخواهی و عذرپذیری، هردو شخصیت انسان را برجسته می‌سازد. این دلیلی است که محبت و صمیمیت خود را میان دیگران تقویت کرده و همین عذرخواهی موجب تقویت اعتماد به نفس خواهد شد.
عاقبت کسی که معذرت‌خواهی نمی‌کند چیست؟
مسئله عذرخواهی در تمام جایگاه‌هاو روابط اعم از خانواده، فامیل و روابط زناشویی حائز اهمیت است. در صورتی که اشتباهی از کسی سر می‌زند و به نحوی طرف غرور و شخصیت و یا جایگاهی که دارد به او این اجازه را نمی‌دهد که عذرخواهی کند، صد در صد از این قضیه فاصله می‌گیرد و فاصله‌گیر می‌شود، طبیعتا یک خصلتی به خود می‌گیرد که فکر می‌کند همیشه کامل است. این موضوع باعث شده است از اجتماع و دیگران دور باشد چرا که برای حل مشکل دنبال راه حل و عذرخواهی نمی‌رود. پس این می‌شود که صد در صد شخصیتش تنها می‌ماند.
چگونه عذرخواهی دیگران را پذیرا باشیم؟
یک چیزی که در رابطه اجتماعی و روح و روان ما تاثیر دارد این است که رفتارهای آرام و نرمی را از خود بروز دهیم و همیشه باید طوری رفتار کنیم که هم ما دیگران را بپذیریم و هم دیگران ما را بپذیرند. هنگامی که در یک جایی اشتباهی از کسی سر می‌زند و باعث می‌شود طرف مقابل از ما معذرت‌خواهی کند، ما وظیفه داریم عذرخواهی او را با آغوش باز بپذیریم و این باعث می‌شود نزد دیگران جایگاه خاصی پیدا کنیم. همانطور هنگامی که ما اشتباهی می‌کنیم در واقع با گفتن اینکه من عذر می‌خواهم و در پی جبران اشتباهم هستم و سعی می‌کنم رفتار خودم را تحلیل و بررسی کنم، هم شخص مقابل را آرام کرده و هم باعث می‌شود دلخوری از میان برداشته شود و نزد دیگران شخص مقتدر جلوه کنیم.
عذرخواهی چه اثراتی در پی دارد؟
عذرخواهی باعث می‌شود کینه بین دو طرف از بین رود و خود باعث می‌شود شخصیت کاملا ملایم‌تری داشته باشد. عذرخواهی به نوعی ترمیم ارتباطات است. عذرخواهی شکستن غرور نیست، بلکه نمایش شعور است.
اصول یک عذرخواهی ساده چگونه است؟
عذرخواهی سه مرحله رایج دارد که دانستن آن برای هر کس مهم است. بگذارید با یک مثال توضیح بدهیم.
فرض کنید یک فرد برای دوستش چنین نامه یا پیامی را می‌نویسد:
«مریم عزیزم دیروز ناخودآگاه روی کتابت چای ریختم. من واقعا ازت معذرت میخوام و تلاش می‌کنم دیگه تکرار نشه و هرجور بگی من آماده جبران هستم.»
در حقیقت سه مرحله عذرخواهی در این مثال بررسی شد.
1: ببخشید
2: دیگه تکرار نمیشه
3: آماده جبران هستم
درواقع در عذرخواهی کردن، باید این سه مرحله را کامل طی کنیم. اگر فقط عذرخواهی کنیم و در عمل تغییری در رفتارمان حاصل نشود یا اشتباه‌مان را جبران نکنیم، عذرخواهی در حد حرف، تاثیری نخواهد داشت.
در چه شرایطی نباید عذرخواهی کنم؟
- وقتی اشتباه از طرف شما نیست.
- وقتی به جای گفتن ببخشید، می‌توانید از طرف مقابل تشکر کنید. به عنوان مثال وقتی با کسی قرار می‌گذارد و کمی دیر می‌رسید، به جای اینکه بگویید «ببخشید دیر کردم.»، بگویید «ممنونم که منتظرم موندی» گفتن واژه «متشکرم» یا «ممنونم» قطعا زیباتر از عذرخواهی کردن است.
- وقتی گفتن «عذر میخوام» مشکلی را حل نمی‌کند، بهتر است آن را اصلا بیان نکنید. بلکه در عمل سعی کنید در صورت امکان، اشتباه‌تان را اصلاح کنید. مثلا بعد از برملا کردن خیانت، گفتن کلمه «ببخشید» معنی ندارد و مشکلی را حل نمی‌کند. بهتر است با رفتارتان عذرخواهی‌تان را نشان بدهید و جبران کنید.
- وقتی طرف مقابل می‌گوید که شما اشتباه کرده‌اید اما نمی‌دانید اشتباه‌تان کجا بوده است نباید عذرخواهی کنید. زمانی عذرخواهی کنید که واقعا پی به اشتباه‌تان برده‌اید.
- وقتی که واقعا از اشتباه خود پشیمان نشده‌اید، نباید الکی عذرخواهی کنید.
چرا شریک عاطفی‌ام عذرخواهی نمی‌کند؟
- فکر می‌کند حق با خودش است و اصلا نیازی نیست عذرخواهی کند. این مشکل می‌تواند ناشی از اختلالات روانی و شخصیتی مثل خودشیفتگی و… باشد و یا فرد دارای طرحواره استحقاق باشد.
- او کلامی عذرخواهی نمی‌کند اما در رفتار و عمل، پشیمانی‌اش را نشان داده و جبران می‌کند.
- حس می‌کند عذرخواهی کردن او را ضعیف نشان می‌دهد و یا غرورش را از بین می‌برد. بنابراین ترجیح می‌دهد این کار را نکند.
- در خانواده‌اش در دوران کودکی، هر اشتباه کوچکی را گردن او می‌انداختند یا برای هر کدام از اشتباهات‌شان، او را مجبور به عذرخواهی در جمع یا با صدای بسیار بلند می‌کردند که باعث حس حقارت و خجالت او می‌شد. بنابراین او کم کم از عذرخواهی کردن دلزده شده و در بزرگسالی سعی می‌کند از این گونه موقعیت‌ها و شرایط فرار کند تا آن احساسات بد دوران کودکی به او دست ندهد.
با شریک عاطفی که هرگز عذرخواهی نمی‌کند، چه کار کنم؟
با عصبانیت با او برخورد نکنید
اگر عصبانی شوید، بی‌احترامی کنید یا حتی بخواهید مقابله به مثل کنید و شما هم مثل خودش عذرخواهی نکنید، نه تنها مشکلی حل نخواهد شد، بلکه اوضاع بدتر می‌شود و درواقع با این کار، سر جنگ را با شریک عاطفی یا همسرتان باز می‌کنید. اما رابطه میدان جنگ نیست! پس نباید با روش‌های خشونت‌آمیز یا با تنبیه کردن، به او یاد بدهید که باید عذرخواهی کنید چون فایده‌ای ندارد و بیشتر او را لجبازتر می‌کنید.
زبان عذرخواهی کردنش را یاد بگیرید
شاید او با کلامش عذرخواهی نمی‌کند اما ممکن است با رفتار این کار را انجام بدهد. زبان عذرخواهی کردنش را پیدا کنید و آن را درک کنید. اصرار نداشته باشید با همان روشی عذرخواهی کند که خودتان میخواهید چون هر کسی روش خاص خودش را دارد.
درباره اشتباهش با او صحبت کنید
بگویید که دقیقا از چه حرف یا رفتاری ناراحت شده‌اید، البته بدون توهین و تحقیر کردن! سعی کنید وقتی میخواهید درباره اشتباهش صحبت کنید، از این قالب جمله استفاده کنید تا مشکلی پیش نیاید یا گارد نگیرد، بلکه اشتباهش را قبول کند. این قالب جمله عبارت است از: من+احساسات‌تان درباره آن حرف یا رفتار+توصیه یا پیشنهاد که دوباره این موضوع تکرار نشود. به عنوان مثال شما از اینکه او به شما دیر به دیر پیام می‌دهد ناراحت و عصبانی شده‌اید. به جای اینکه با لحن تهاجمی صحبت کنید و مثلا بگویید:«چرا جوابمو نمیدی؟؟ نمیفهمی که وقتی بهت پیام میدم باید زود جواب بدی؟ نگرانت میشم خب!» درست است که بگویید:«عزیزم من نگرانت میشم وقتی جواب پیامم رو چندین ساعت نمیدی. توصیه می‌کنم وقتی برات کاری پیش میاد که قراره چند ساعت طولانی مدت آنلاین نباشی، بهم خبر بدی تا بدونم و نگران نشم» اگر با لحن خوب و مناسب این جمله را بگویید، واقعا معجزه می‌کند! این نکته را بدانید که اگر از او انتظار دارید به حرف‌تان گوش بدهد و عذرخواهی کند، شما هم باید حرف درستی بزنید یا رفتار درستی نشان بدهید تا از او نیز واکنش درست و مناسبی را دریافت کنید. پس روی رفتار و حرف‌هایتان دقت کنید!
الگوی او باشید
زمانی که اشتباهی را انجام می‌دهید، عذرخواهی کنید تا او متوجه شود که شما در رابطه مسئولیت‌پذیر هستید. در نتیجه شما الگوی او می‌شوید و او نیز کم کم ممکن است مسئولیت‌پذیر شود. البته نه اینکه برای مواردی عذرخواهی کنید که اصلا تقصیر شما نبوده، بلکه منظورمان این است که به موقع و به جا عذرخواهی کنید.
از کمک حرفه‌ای بهره‌مند شوید
اگر شریک عاطفی‌تان مسئولیت اشتباهش را نمی‌پذیرد و اصلا عذرخواهی نمی‌کند، بهتر است در رابطه با این موضوع با زوج درمانگر مشورت کنید تا این موضوع بررسی و ریشه‌یابی شده و حل شود چرا که ادامه دادن رابطه با فردی که مسئولیت‌پذیر نیست، اشتباه است و عزت نفس‌تان را نابود می‌کند. برای حل این مشکل، می‌توانید از خدمات مشاوره و روانشناسی روان سالم استفاده کنید.
سخن پایانی
سعی کنیم در اوج عصبانیت طرف مقابل، از او دلجویی کنیم و پای حرف و سخنانش بنشینیم و گوش بدهیم. این نکته را فراموش نکنید که اگر این قواعد را بلد نیستید، پیشنهاد می‌کنیم اصلا به فکر رابطه سالم و مادام‌العمر نباشید چون در رابطه ماندن بسیار سخت می‌شود اگر متعهد بودن و پیش‌قدم شدن برای حل اشتباه خود را بلد نباشید. توصیه می‌کنیم با خواندن کتاب یا کمک گرفتن از مشاور، مهارت عذرخواهی کردن به موقع را بیاموزید و آن را کسر شان ندانید. برای بدست آوردن این مهارت ضروری، می‌توانید از خدمات مشاوره و روانشناسی روان سالم استفاده کنید.
