ترس از اینکه دیگران درباره ما چه فکری میکنن (قضاوت عجولانه و زودهنگام)
ترس از قضاوت دیگران معمولا یکی از بیشترین نگرانیهای افراد است. اگر باور داشته باشیم که دیگران ما را قضاوت میکنند، باعث میشود در اکثر مواقع حرف خود را نزنیم و در جلسات یا کلاسهای درس مشارکت کافی نکنیم. این ترس باعث میشود باب میل دیگران و غیر از نظر شخصیمان رفتار کنیم. در این مقاله قصد داریم درباره این موضوع توضیح بدهیم و به شما کمک کنیم که دیگر ترس از قضاوت شدن از طرف دیگران نداشته باشید.
چرا بعضی از افراد دیگران را قضاوت میکنند؟
ریشه اصلی قضاوت کردن از جایی شروع میشود که انتظار داریم همه ما را دوست داشته باشند اما از آنجایی که چنین چیزی غیر ممکن است، افراد سعی میکنند کمتر خود واقعیشان را نشان دهند. قبل از اینکه بدانیم چگونه با ترس از قضاوت منفی دیگران مقابله کنیم باید بدانیم این نوع قضاوت از کجا میآید؟ برخلاف تمام تلاشهایمان برای درست رفتار کردن، همه ما گاه و بیگاه دیگران را قضاوت میکنیم. قضاوت کردن دیگران، نوعی احساس برتری کاذب در ما ایجاد میکند به این شکل که ما با انجام این کار، رفتار خود را موجه و رفتار دیگران را اشتباه جلوه میدهیم.
ریشه قضاوت ترس از خوب نبودن است
این نگرانی در افکار بسیاری از مردم رایج است. معمولا هدف دیگران از قضاوت کردن، از بین بردن احساس بی لیاقتی یا محبوب نبودن خودشان است. افرادی که دچار چنین احساسات منفی هستند سعی میکنند با بد جلوه دادن دیگران و زدن حرفهای منفی در موردشان، حس بد خود را تسکین دهند. قضاوت نیز ممکن است درون ما اتفاق بیفتد. مثلا به جای حس دلسوزی، قدردانی، عشق و خوشبختی درگیر احساسات منفی مثل شرم، مقایسه کردن خود با دیگران، ترس، عصبانیت و یا کینه میشویم. دیگران معمولا همیشه در حال قضاوت هستند. چه قضاوت مثبت و یا قضاوت منفی. ترس از قضاوت زمانی ایجاد میشود که ما دلمان میخواهد دیگران در همه حال و همه وقت ما را دوست داشته باشند. باید بدانیم هیچ گاه چنین حالتی امکانپذیر و شدنی نیست. بنابراین این احساس همیشه با شکست مواجه میشود و ما را از تجربه خود واقیمان بازمیدارد. برای حل همه این مسائل باید یاد بگیریم که چگونه این احساسات را از خود دور کنیم و همچنین چگونه با ترس از قضاوت دیگران مقابله کنیم.
چگونه با ترس از قضاوت دیگران مقابله کنیم؟
حالا که ریشه قضاوت دیگران را پیدا کردیم باید بدانیم که کنترل ذهن و رفتار دیگران از دست ما خارج است. تنها کاری که ما میتوانیم انجام بدهیم مقابله با ترس و اصلاح رفتارخودمان است. در ادامه راهکارهایی را توضیح میدهیم تا بتوانید با ترس از قضاوت شدن مقابله کنید.
برای خود ارزش قائل شوید
اگر افکار منفی دیگران در مورد شما برایتان اهمیت دارد یا میترسید دیگران شما را قضاوت کنند، حتما به اندازه کافی خود را قبول ندارید. شما باید از این کار دست بکشید و برای خودتان ارزش قائل شوید. پس همیشه با خود تکرار کنید من خوب و ارزشمند هستم و ارزش من بیشتر از افکار گذرای دیگران است. سعی کنید جملات این چنینی که جملات تاکیدی مثبت نامیده می شوند را در خانه و محل کار قرار دهید و یا زنگ هشدار موبایلتان را تنظیم کنید تا به شما یادآوری کند شما ارزشمند هستید. وقتی به این باور برسید که با ارزش هستید و خود را در اولویت قرار دهید، دیگر برایتان اهمیت ندارد دیگران راجع به شما چه فکری میکنند یا شما را چطور قضاوت میکنند. درنتیجه نوعی حس رهایی از ترس به شما دست خواهد داد. این نکته را بدانید که نوع فکر دیگران نسبت به شما، ربطی به میزان ارزشمندی شما ندارد.
هیچ چیز تا ابد ادامه ندارد
واقعیت این است که انسان اطلاعات محدودی را برای همیشه ذخیره میکند و باقی اطلاعات گذرا هستند. قضاوت کردن دیگران نوعی کار بی اهمیت است که ممکن است به صورت گذرا به ذهن برسد و سپس فراموش شود. بنابراین وقتی کسی درباره شما قضاوت میکند، این احتمال وجود دارد که تا چند لحظه و یا چند ساعت بعد این قضاوت از فکر او برود و به این ترتیب دلیلی ندارد برای افکار کوتاه مدت دیگران خودتان را عذاب دهید.
شما مسئول رفتار دیگران نیستید
تلاش شما برای کنترل قضاوت دیگران کاری بیهوده است و هرگز به نتیجه نمیرسد. دیگران ربات نیستند که بتوانید آنها را کنترل کنید. دیگران انسان هستند و برای خود اراده و قدرت عمل دارند. شما نمیتوانید نظرات دیگران را کنترل کنید. شاید آنها قضاوت خود را به صورت رک بیان نکنند اما این دلیلی نیست که در ذهنشان درباره این موضوع فکر نمیکنند یا دست از قضاوت کردن برداشتهاند. پس خودتان را اذیت نکنید و سعی کنید هر طوری که دوست دارید زندگی کنید و به نظر دیگران اهمیت ندهید.
قضاوت دیگران بر آینده شما تاثیری ندارد
خیلی از ما آدمها تمایل داریم قضاوت دیگران را جدی بگیریم و مسائل را شخصی کنیم. به این نوع طرز تفکر اشتباه، شخصی سازی میگویند. میتوان گفت قضاوت دیگران تا وقتی خودتان اجازه ندهید به هیچ وجه به شما آسیب نمیزند. وقتی تسلیم قضاوت دیگران میشوید به این معنی است که احساس ارزشمندی را از خود دریغ میکنید و در عوض حرف دیگران بیشتر از حرف خودتان برایتان با اهمیت میشود. این که بقیه درباره شما چه حرفی میزنند تاثیری بر سرنوشت شما ندارد و هیچ چیزی را در زندگیتان تغییر نمیدهد. مردم میتوانند نظرات متفاوتی درباره شما داشته باشند همان طور که شما نظرات مختلفی را درباره دیگران دارید و همچنین میتوانند درباره شما فکر مثبت و یا فکر منفی داشته باشند. اما فراموش نکنید که شما با افکار مثبت دیگران جایزه نمیگیرید و همچنین با افکار منفی آنها جریمه نمیشوید.
تغییر را ازخودتان شروع کنید
اگر دوست دارید آزادانه عمل کنید و دیگران شما را قضاوت نکنند، بهتر است ابتدا خودتان دست از قضاوت دیگران برای همیشه بردارید. البته قضاوت کار اجتنابناپذیری است اما سعی کنید کنترل ذهنتان را دراکثر مواقع به دست بگیرید و اجازه ندهید افکار منفی درباره دیگران وارد ذهن شما شود. کانون قضاوت خود را تغییر دهید. هر وقت کسی را قضاوت میکنید، از خود بپرسید رفتار او چه تاثیری بر سرنوشت و آینده شما میتواند داشته باشد؟ قطعا پاسختان منفی خواهد بود. به این ترتیب میتوانید ذهن خود را طوری تربیت کنید که دیگران را قضاوت نکند.
خودتان را باور داشته باشید
وقتی از نقاط قوت و ضعف خود آگاه باشید، دیگر تحت تاثیر افکار دیگران درباره خود قرار نمیگیرید. هیچ وقت به دیگران این فرصت را ندهید که اعتماد به نفس شما را بگیرند. اکثر ما نگران این هستیم که چگونه در مقابل دیگران ظاهر شویم و چه پوششی داشته باشیم تا مورد قضاوت دیگران قرار نگیریم اما فراموش نکنید که مردم هرگز دست از قضاوت بر نمیدارند و ما هرگز نمیتوانیم باب میل همه مردم رفتار کنیم. با آگاهی از توانایی و ضعفهایمان دیگر قضاوت آنها برای ما اهمیتی نخواهد داشت. پس اجازه ندهید افکار دیگران ترس شما را در دست بگیرند. شاید هرگز نتوانید جلوی قضاوت دیگران را بگیرید اما میتوانید افکار منفی را از خودتان دور کنید، به رفتار خود اعتماد داشته باشید و مطمئن باشید همه از اینکه دیگران قضاوتشان کنند ترس دارند و شما تنها نیستید.
چه کار کنم که بتوانم دیگران را قضاوت نکنم؟
ذهن آگاهی داشته باشید
ذهن آگاهی یعنی زندگی در لحظه حال. اگر تمرکز و ذهن آگاهی داشته باشید، میتوانید کنترل بیشتری روی افکار، احساسات و اعمال خودتان داشته باشید. بنابراین هر زمان که بخواهید قضاوت کنید، میتوانید فورا نسبت به آن آگاهی پیدا کرده و آن را متوقف کنید. ورزش کردن، تمرینات ذهن آگاهی و مدیتیشنها میتوانند به افزایش ذهن آگاهی به افراد کمک کنند.
تحریفهای شناختی خود را بشناسید
طرز تفکرات اشتباهی مثل شخصی سازی و برچسب زدن به دیگران از جمله تحریفهای شناختی هستند که باعث زود قضاوت کردن میشوند. با اصلاح طرز تفکراتتان میتوانید این مشکل را رفع کنید. در این زمینه ممکن است به کمک درمانگر نیاز داشته باشید چون این نوع طرز تفکرات به طرحوارهها و مشکلات روانی مثل افسردگی مرتبط است. اگر به این دلایل تحریفهای شناختی در ذهنتان باشد، برای درمان نیاز به کمک درمانگر وجود دارد. در این زمینه میتوانید از خدمات مشاوره و روانشناسی روان سالم استفاده کنید.
هیجانات خود را مدیریت کنید
معمولا ما زمانی زود قضاوت میکنیم که دچار هیجاناتی مثل خشم، استرس و اضطراب هستیم. در این شرایط هوشیاری، قدرت تمرکز، قدرت حل مسئله و تصمیمگیری در ما به شدت کم میشود و به عبارت دیگر اصلا دیگر نمیتوانیم متوجه شویم که چه میگوییم، چه کار میکنیم و چه فکری میکنیم. یعنی کنترل این موارد بسیار سخت میشود. پس اگر یاد بگیریم هیجانات خودمان را کنترل و مدیریت کنیم، میتوانیم زود قضاوت کردن را ترک کنیم.
مثبت اندیش باشید
با تقویت مثبت اندیشی در خودتان، میتوانید زود قضاوت کردن را در خودتان کاهش بدهید چون قضاوت کردن معمولا در ذهنهایی اتفاق میافتد که دارای طرز تفکر منفی هستند.
غیبت نکنید
هر زمان که میخواهید با کسی غیبت کنید، سریعا به خودتان تلنگر بزنید که انجام دادن این کار درست نیست و سریع این کار را متوقف کنید و موضوع را عوض کنید. غیبت کردن چه ربطی به زود قضاوت کردن دارد؟ وقتی فرد شروع به غیبت میکند ممکن است این بین چیزهایی بگوید که اشتباه است و دیگری را قضاوت کند.
سخن پایانی
پیش به سوی آینده با اقداماتی که برای شما ذکر کردهایم، میتوانید ترس از قضاوت دیگران را از خود دور کنید. سعی کنید اگر کسی شما را قضاوت کرد شما به قضاوت او فکر نکنید. دست از تحلیل و تکذیب افکار دیگران بردارید و در عوض به اینکه قضاوت آنها چه تاثیری بر روی زندگی شما دارد فکر کنید. بدون شک به نتایج خیلی خوبی خواهید رسید. همچنین توسط راهکارهایی که ذکر کردیم میتوانید روی خودتان کار کنید تا خودتان دست از قضاوت کردن دیگران بردارید. در صورتی که ترس شما از قضاوت شدن آن قدر شدید است که با این راهکارها نمیتوانید آن را کنترل کنید و این ترس، جوانب مختلف زندگیتان را مختل کرده است، میتوانید در این زمینه از خدمات مشاوره و روانشناسی روان سالم کمک بگیرید.