شک به همسر (راه‌های مقابله با شک و تردید و بدبینی)

زمان مطالعه: 8 دقیقه

شک، بیماری است که در آن شخص بیش از اندازه به سلامت و امنیت جانی و مالی خود و عزیزانش اهمیت می‌دهد. پارانویا درواقع باوری است غیر واقعی مبنی بر این که دیگران قصد آزار ما را دارند، ما را تعقیب می‌کنند، علیه جان و مال ما توطئه می‌کنند، پشت سر ما حرف می‌زنند و… بیمار پارانویایی، دچار افکار و توهمات بی پایه و اساس است. ترس و اضطراب وی از آسیب‌ها و حوادثی است که شاید هرگز اتفاق نیفتد. حسادت و سوء ظن به دیگران به احساس ناامنی و بی اعتمادی به دیگران، احساس فراموش‌شدگی از سوی دیگران و حتی از سوی همسر و فرزندان، تعبیر و تفسیر غلط از رفتارها و برخوردهای دیگران و اتفاقاتی که احتمالا برایش روی خواهد داد، ترس از ارواح و اشباح، باور به نیروهای ماورالطبیعه‌ای که افکارش را کنترل می‌کنند و… همه از نشانه‌های بیماری هستند. البته گاهی شک به دلیل خیانت همسر نیز اتفاق می‌افتد. درباره این موضوع در این مقاله بیشتر توضیح می دهیم.

علل شک و تردید به همسر

---

خیانت

خیانت، عبور از مرز رابطه زناشویی با برقراری صمیمیت فیزیکی یا عاطفی فرد با فردی خارج از حیطه زناشویی است. خیانت شامل برقراری ارتباط جنسی یک فرد متاهل با جنس مخالف، خارج از چارچوب خانواده و غیر از همسر است. پس اگر قبلا یکی از زوجین به دیگری خیانت کرده باشد و با این کار، اعتماد را در رابطه از بین برده باشد، انتظار هم می‌رود که طرف مقابل دچار شک و تردید همیشگی شود. البته می‌توان با تلاش هر دو فرد و به کمک روانشناس، اعتماد را مجدد در رابطه ایجاد کرد.

رابطه جنسی مرض‌گونه یا اختلال تنوع‌طلبی جنسی

 برخی از روابط جنسی پنهان، تنها یک شب به طول می‌انجامد. این گونه افراد تنها می‌خواهند چیزی را اثبات کنند و تنها انگیزه آنان ارضاء نیاز جنسی می‌باشد. در این نوع رابطه فرد از همسر خود جدا نمی‌گردد چون نیازی به این کار ندارد. این نوع رابطه به فرد احساس عزت نفس و قدرت یا غرور، تسکین، خصومت، تنهایی، برتری و انتقام‌جویی می‌بخشد. پس اگر رابطه جنسی پنهانی اتفاق افتاده باشد و همسر از این موضوع مطلع گردد، این موضوع می‌تواند باعث شک و تردید شود.

طلاق عاطفی یا سرد شدن رابطه

همسرتان دیگر دست‌تان را نمی‌گیرد، گونه شما را نمی‌بوسد و دیگر به شما محبت نمی‌کند و… مقاربت فقط یک عمل فیزیکی است، در حالی که صمیمیت و محبت واقعی را نمی‌توان وانمود کرد. البته اگر همسرتان از آن مدل آقایان یا خانم‌هایی است که با لمس کردن، محبت‌شان را نشان می‌دهند، شاید این مسئله نگران‌کننده نباشد، ولی اگر او همیشه با لمس کردن و بوسیدن و نوازش محبتش را به شما نشان می‌داده و حال محبتش کم شده یا اضطراب دارد و مدام بی دلیل عصبی است، وقت آن است که از او بپرسید قضیه چیست و چرا او دیگر مثل قبل نیست؟ به عنوان مثال عیب‌جویی مداوم از یکدیگر، یکی از دلایل سردی عاطفی و شک بین زوجین می‌باشد.

بی توجهی به یکدیگر

بی توجهی، سردی عاطفی و عدم گفتگو صحیح بین زوجین، از دلایل شک کردن به یکدیگر می‌باشد. معمولا بسیاری از افراد وقتی از شریک عاطفی‌شان بی توجهی می‌بینند، فورا فکر می‌کنند که او خیانت می‌کند که دیگر به آنها توجه قبلی را ندارد و شک و تردید در ذهن‌شان ایجاد می‌شود.

حسادت واکنشی

می‌توانیم از خود بپرسیم که «دقیقا از چه زمانی به این حال دچار شده‌ام؟» بعد از چه حادثه یا حرفی؟ چه کسی مسبب آن بوده است؟ بعد لازم است سعی کنیم روی احساس حقارت و عزت نفس‌مان کار کنیم تا کمتر دچار حسادت شویم.

اضطراب جدایی

 اضطراب جدایی که مشخصه اصلی آن زمانی است که همسر سر کار یا بیرون از منزل باشد و خانم یا آقا فکر می‌کند که نکند او به سمت فرد دیگری برود. این افراد تله رهاشدگی شدیدی دارند و معمولا ترس از دست دادن، وابستگی، کنترل‌گری، شکاکی، انحصارطلبی و احساس حقارت و حسادت، از جمله نشانه‌های بارز آنها است.

کنترل کردن‌های افراطی

 وقتی همیشه همسر خود را کنترل می‌کنید، باعث ایجاد دلخوری، شک و صدمه به رابطه خود می‌شوید که پیامد آن، سردی عاطفی و یا جدایی است. البته گاهی نیز افراد برای بدست آوردن مجدد آزادی و استقلال خود، خیانت می‌کنند و اگر همسر کنترل‌گر متوجه این موضوع شود، شکاکی و کنترل‌گری‌اش تشدید می‌شود.

انحرافات جنسی

افرادی که انحرافات جنسی مختلفی دارند، اگر همسری را برای خود انتخاب کنند که این فرد سالم باشد و نخواهد به تمایلات بیمارگونه آنها تن بدهد، این افراد معمولا برای رفع نیاز جنسی خود خیانت می‌کنند و اگر خیانت‌شان آشکار شود، اعتماد از رابطه‌شان حذف می‌شود و می‌تواند این موضوع در طرف مقابل شک و تردید ایجاد کند.

پارانویا و تجارب ناهنجار زندگی

افرادی که اختلال شخصیت پارانوئید دارند و یا تله‌های ذهنی مثل بی اعتمادی/بدرفتاری یا رهاشدگی دارند، معمولا حتی بی دلیل دچار شک و تردیدهای افراطی هستند. این موضوع معمولا به دلیل اتفاقات و سبک تربیتی دوران کودکی به وجود می‌آید که البته اگر افراد برای درمان مراجعه کنند، توسط رویکردهای درمانی مثل طرحواره درمانی که نوعی مشاوره است، این مشکل قابل درمان است.

 چه عواملی موجب بروز بیماری پارانویا می‌شود؟

 باید گفت که پارانویا مثل بیماری‌های روانی دیگر، زاییده کنش متقابل و پیچیده عوامل بسیاری است. افکار پارانویایی، بی دلیل و ناگهانی وارد ذهن ما نمی‌شوند، بلکه معمولا حاصل تلاش ما در پی بردن به چیزی است که آن را تجربه کرده‌ایم. عواملی چون تجارب تلخ ناشی از آزار جسمی و جنسی، فقر و محرومیت، مهاجرت، اعم از مهاجرت از روستا به شهر، مهاجرت از شهرهای کوچک به کلان شهرها و زندگی کردن در کشورهای بیگانه و در میان مردمانی با زبان‌ها، فرهنگ‌ها و باورهای مختلف، به حاشیه‌های شهرها رانده شده، محرومیت از امکانات مالی و فرهنگی مناسب، زندگی در بیغوله‌های شهرهای بزرگ، چه در کشور خود چه در کشور بیگانه، احساس طردشدگی، نداشتن ارتباطات اجتماعی، تجربه زندان و به ویژه زندان انفرادی و پخش اخبار و شایعات و بزرگ‌نمایی اخبار ترسناک از سوی رسانه‌های گروهی و… زمینه ساز ابتلا به این بیماری است اما در این باره چه باید کرد؟

با اختلال شخصیت پارانوئید، چه باید کرد؟

 از آن جا که بیماران پارانویایی درواقع دچار اختلال شخصیت هستند، به دیگران اعتماد ندارند و به قولی از سایه خود هم می‌ترسند، باید کوشید تا به بی پایه و اساس بودن شک و تردیدهایشان آگاه شوند، بر ترس‌ها و اضطراب‌های بی دلیل‌شان غلبه کنند و از همه مهم‌تر این که، باید کمک‌شان کرد تا از گوشه‌گیری و انزوا درآیند. البته این کمک کردن‌ها شاید فقط از دست شما برنیاید و نیاز به کمک تخصصی مشاور باشد. همان طور که می‌دانید پارانویا باوری است اغراق آمیز یا غیر واقع‌بینانه مبنی بر این که دیگران قصد اذیت و آزارمان را دارند. به بیان دیگر، پارانویا وقتی اتفاق می‌افتد که حدس ما از بروز خطر درست نباشد.

 آنچه باید انجام دهیم، ارزیابی متین و منطقی از شواهد موجود است. این طور نیست؟ اما متاسفانه این افراد منطقی نیستند. پس نیاز به مداخله درمان با دارو و مشاوره می‌باشد.

چطور شک و تردید را در رابطه از بین ببریم؟

---

علت شک‌تان را بررسی کنید

چرا شک و تردید دارید؟ آیا این موضوع به علت گذشته شما است و یا به دلیل تله‌های ذهنی شما است که از احساس ناامنی در خانواده نشات می‌گیرد؟ یا واقعا همسر یا پارتنر شما در گذشته از اعتمادتان سوءاستفاده کرده است؟ اگر در رابطه‌تان خیانت اتفاق افتاده است، وقت آن رسیده که با همسرتان گفتگوی جدی اما آرام داشته باشید. اگر او هم از کار خود پشیمان است، می‌توانید امید به اعتمادسازی مجدد در رابطه داشته باشید، البته به شرطی که شما هم بخواهید رابطه‌تان را بسازید. اگر اینطور است، حتما از زوج درمانگر کمک بگیرید تا هم به شما کمک کند دوباره به همسرتان اعتماد کنید و هم کمک کند در رابطه‌تان اعتمادسازی کنید و رابطه سالمی داشته باشید.

از طرحواره درمانگر کمک بگیرید

اگر در کودکی، مورد تجاوز قرار گرفتید یا در خانواده تحقیر شدید یا کتک خوردید، پس تله بی اعتمای/بدرفتاری در وجودتان است که باعث شک و تردید می‌شود. یا اگر در کودکی به اندازه کافی نیاز شما به محبت و توجه برآورده نشده است، شما دچار تله رهاشدگی هستید که یکی از علائم آن، شک و تردید در رابطه است چون شما مدام انتظار دارید که ترک شوید یا انتظار دارید که طرف مقابل به شما خیانت کند! پس ترس و شک، یک لحظه هم شما را رها نمی‌کند. در این صورت باید از طرحواره درمانگر کمک بگیرید تا توسط تکنیک‌های لازم، این آسیب‌های دوران کودکی درمان شود.

گاهی جدایی، بهترین راه است!

در صورتی که موارد زیر در رابطه‌تان به وجود آمده است، بهترین کار جدایی است:

• اگر همسرتان مدام خیانت می‌کند و یا از کاری که کرده است پشیمان نیست و شما را مقصر می‌داند
• اگر همسرتان اختلالات شخصیتی و روانی دارد و به همین دلیل نمی‌تواند به شما متعهد بماند
• اگر همسرتان از کار خود پشیمان است اما کاری برای جبران نمی‌کند و برایش مهم نیست

علت اینکه در این شرایط جدایی بهترین راه است، این است که شما نمی‌توانید با زور و اجبار همسرتان را درمان کنید یا کاری کنید که خیانت نکند. در مواردی که خیانت‌های مکرر، به دلیل خلاءهای روانی یا مشکلات شخصیتی و جنسی باشد، درمان فقط به کمک درمانگر و با تلاش خود فرد بیمار صورت می‌گیرد. پس اگر همسرتان مسئولیت مشکلش را بر عهده نمی‌گیرد و همچنان به مسیر مخرب خود ادامه می‌دهد، ادامه دادن این زندگی مساوی است با از دست رفتن سلامت روان و جسم خودتان. حالا صادقانه پاسخ بدهید که کدام کفه ترازو سنگین‌تر است؟ حفظ همسرتان در زندگی که در آن تعهد، اعتماد و احترام وجود ندارد مهم‌تر است یا سلامتی شما؟ قطعا سلامتی شما چون این چیزی است که اگر از دست برود، باید مدت زیادی تحت درمان قرار بگیرید که بهبود پیدا کند.

آیا با وجود داشتن فرزند هم طلاق بهترین راه است؟

در شرایط فوق بله! زیرا مهم است که فرزندان هم در خانواده‌ای نسبتا سالم و آرام بزرگ شوند. آنها نیاز دارند که پدر و مادر سالم و مسئولیت‌پذیری داشته باشند وگرنه دچار آسیب‌های روانی شدیدی می‌شوند که کل آینده آنها را به خطر می‌اندازد. پس اگر خانواده‌ای سالم نیست، جدایی برای سلامتی فرزندان نیز بهتر است چون اگر مادر یا پدر سالم به تنهایی فرزند را بزرگ کنند، فرزندان آسیب کمتری خواهند دید در مقایسه با زمانی که در خانواده سمی و پرتنش باشند. اگر نگران هستید که جدایی‌تان سلامت روان فرزندتان را به خطر بیندازد، در این زمینه می‌توانید از مشاور کودک و نوجوان کمک بگیرید تا با فرزندتان صحبت کنند و با علمی که بلد هستند، این آسیب‌ها را در فرزندان‌تان کاهش دهند.