از مادرم متنفرم (درمان تنفر از مادر و بهبود ارتباط با او)
«چرا من از مادرم متنفرم؟» چه موقع این احساس را دارید؟ بسیاری از مردم اغلب زمانی که در سنین نوجوانی هستند، سر مادرشان «از تو متنفرم!» فریاد زده‌اند. احتمالا در آن زمان منظوری از آن نداشته‌اند. با نگاهی به گذشته، حتی ممکن است از رفتار سرکش خود پشیمان شوند، با این حال در برخی موارد، افراد واقعا از مادران خود متنفرند. گاهی اوقات به دلایل منطقی و این می‌تواند شرایط سختی باشد، زیرا مادران معمولا به عنوان مراقب و پرورش‌دهنده شناخته می‌شوند. در این مقاله قصد داریم درباره تنفر از مادر و راه‌های رفع آن صحبت کنیم.
چرا از مادرم متنفرم؟
برآورده نشدن نیاز به محبت و توجه از طرف مادر
مادر کسی است که باید به شما محبت و توجه بی‌قید و شرط بدهد. اگر از طرف او، مورد بدرفتاری قرار گرفته باشید، این موضوع زیر سوال می‌رود و همه چیز خراب می‌شود! سابرینا رومانوف، روانشناس بالینی و استاد دانشگاه می‌گوید:«اگر فرزندان نتوانند انتظارات خود از مادری که باید باشد، برآورده کنند، گاهی اوقات نسبت به مادرشان احساس تنفر می‌کنند.»
مورد بدرفتاری قرار گرفتن از طرف مادر
افراد معمولا زمانی که معتقدند مورد بدرفتاری، نادیده گرفته شدن یا آزار قرار گرفته‌اند، نسبت به مادران‌شان احساس تنفر می‌کنند. روابط با مادر اغلب پیچیده است. مادران به ندرت چهره‌های بدی هستند و مشکل در همین جا است. علاوه بر این، نفرت پیچیده است و معمولا مختص افرادی است که نسبت به آنها، احساسات متنوعی داریم. به عبارت دیگر، اگر به یک فرد بدون این که سابقه بدرفتاری را داشته باشد، به او تکیه کنیم، بسیار آسان‌تر است. بنابراین اگر مادرتان همیشه رفتاری توهین‌آمیز و وحشتناکی داشت، احتمالا در دیدگاه خود نسبت به او اختلاف نظر نداشتید. در نتیجه، ممکن است راحت‌تر باشد که او را همانطور که هست بپذیرید و ارتباط‌تان را با او کم کنید. مشکل این است که مادران، مانند همه انسان‌ها، ناقص هستند. یعنی ویژگی‌های خوب و بد دارند. تجربه ما از آنها هم به بزرگی عیوب آنها بستگی دارد و هم به توانایی و ظرفیت ما در پذیرش اشتباهات و عیوب آنها.
ناسازگار بودن سبک تربیتی مادران
اگر مادرتان بدرفتار بوده، اگر برای پذیرش کاستی‌های او تلاش می‌کنید، یا به طور معمول، اگر او در رفتارش با شما یا دیگران ناسازگار بود، احتمالا هر بار که او انتظارات شما را زیر پا می‌گذارد، واکنش نامطلوبی نشان می‌دهید. والدین ناسازگار، اغلب نظر خود را تغییر می‌دهند، تصمیمات محکمی نمی‌گیرند، به شیوه‌ای قابل پیش‌بینی با فرزندان خود رفتار نمی‌کنند. اگر مادرتان در تربیت شما ناسازگار بود، ممکن است در باور اینکه او قابل اعتماد یا قابل پیش‌بینی است مشکل داشته باشید. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که این سبک از فرزندپروری می‌تواند به تقویت اضطراب کمک کند. با این حال، در زیر احساس نفرت شما، عشقی نهفته است که نسخه کودک شما هنوز به مادرتان دارد.
علیرغم بدرفتاری، کودکان همچنان امیدوارند که مراقبان خود به گونه‌ای رفتار کنند که آنها معتقدند مادران باید مهربان، با آنهارفتار کنند و در نهایت، ناامیدی همیشگی معمولا یک واکنش شدید و منفی مانند نفرت ایجاد می‌کند.
استراتژی‌های مقابله‌ای
تنفر از مادر می‌تواند گیج‌کننده باشد و از نظر احساسی تخلیه شود، زیرا نفرت شکل شدیدتری از خشم است. مهم است که مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید و هرگونه تغییر در سبک زندگی خود که برای مقابله با آن ضروری است را ایجاد کنید. همچنین طبیعی است که شما عصبانی شوید. رومانوف توضیح می‌دهد که چگونه می‌توانید از خشم خود برای تعیین حد و مرزها استفاده موثری کنید.
تعیین مرزها
خشم معمولا یک واکنش سالم است که نشان می‌دهد یک مرز نقض شده است. کلید خشم، شناخت آن و یادگیری نحوه استفاده موثر از آن است. یک واکنش مولد به خشم، این است که ابتدا مشخص شود که چه زمانی رخ می‌دهد و سپس مکث کنید تا در مورد منبع و علت آن فکر کنید. اگر بتوانید درک کنید که مرز شما چگونه نقض شده است، می‌توانید با ایستادگی سازنده، با استفاده از ارتباطات قاطعانه و ایجاد مجدد مرزی که تعریف شده است، به طور موثر پاسخ دهید. این فرایند آن طورکه به نظر می‌رسد آسان نیست، زیرا عصبانیت، اغلب باعث ایجاد یک حرکت تکانشی می‌شود. اگرچه ممکن است ارضای این میل در لحظه لذت‌بخش باشد، اما تقریبا همیشه منجر به عواقب تاسف‌باری مانند اظهار نظرهای آزاردهنده، تهدید یا پرخاشگری فیزیکی می‌شود.
این به این دلیل است که عصبانیت به دنبال تلافی است برای صدمه زدن به دیگری. همان طور که خود شما آسیب دیده‌اید، اگر وقت نگذارید مکث کنید و درک نکنید خشم شما در پاسخ به چه چیزی است، نمی‌توانید مرز نقض شده را دوباره ایجاد کنید. در عوض شما با قتل عام واکنش تحریک‌آمیز خشم خود مواجه خواهید شد که معمولا با احساس گناه مطابقت دارد، زیرا ممکن است احساس کنید موظف هستید از فردی که شما را عصبانی کرده، عذرخواهی کنید. این چرخه معیوب، از ضربات متقابل بین هر یک از شما ایجاد می‌شود، بدون اینکه هیچ یک از نیازهای شما به روشی سازنده برآورده شود. در عوض از خشم خود به عنوان راهنما استفاده کنید تا به شما کمک کند درباره خود، مرزهایتان و آنچه از دیگران نیاز دارید بیشتر بدانید و به نوبه خود به اطرافیان خود بیاموزید که چگونه با شما رفتار کنند.
ایجاد رابطه بهتر با مادر
تنفر نسبت به مادر به طور خاص می‌تواند در مراحل مختلف زندگی شروع شود. ممکن است در دوران کودکی، نوجوانی یا بزرگسالی اتفاق بیفتد. یک تصور غلط رایج وجود دارد که نفرت از مادر چیزی است که همیشه در کودکی اتفاق می‌افتد. مسلما موارد و سناریوهای زیادی وجود دارد که در آن افرادی که از مادران خود متنفر شده‌اند، از کودکی یا نوجوانی شروع به این کار کرده‌اند و این کار، در تمام عمرشان ادامه داشته است. با این وجود موقعیت‌های دیگری وجود دارد که نفرت نسبت به مادر شما در بزرگسالی شروع شده است. بیشتر اوقات، موارد اخیر به دلیل اعمال یا الگوهای رفتاری رخ می‌دهد. هیچ پاسخ واحدی وجود ندارد، اما تعداد زیادی متغیر عوامل کمک‌کننده وجود دارد، و کشف علت این احساسات از طریق درمان می‌تواند موثرباشد.
البته برخی مادران خود را به خاطر چیزی که تقصیر آنها نیست یا اشتباهات عادی، سرزنش می‌کنند. اما در بیشتر مواقع، اگر افراد از شخص دیگری مخصوصا والدین متنفر باشند، دلیل منطقی برای سمی بودن آنها وجود دارد. اغلب نفرت به دلیل سوءاستفاده جسمی، ذهنی یا جنسی، اعتیاد، درگیری والدین است، یا به این دلیل که مادرشان آنها را در کودکی ترک کرده است. دلیلش هر چه که باشد، اگر نسبت به مادرتان احساس تنفر دارید، باید توضیحی داشته باشید.
این سوال را از خود بپرسید که آیا احساسات من درباره مادرم معتبر است؟ پاسخ کوتاه این است: بله، احساسات شما معتبر هستند، چه دیگران با آنها موافق باشند یا نه. بسیاری از مردم بر این باورند که خانواده همه چیز است و هیچ کس حق ندارد از والدین خود متنفر باشد. در یک دنیای عالی و بی‌نقص، این درست خواهد بود، اما این فانتزی عاشقانه با واقعیت تطابق ندارد! اگر احساس می‌کنید توسط کسی مورد ظلم، آزار یا بدرفتاری قرار گرفته‌اید، طبیعی است که نسبت به او احساس نفرت، خشم یا خصومت داشته باشید. بالاخره این یک تجربه زیستی است. هرگز از این موضوع احساس گناه یا شرم نکنید. همیشه مایل باشید که احساسات خود را بدون توجه به اینکه چقدر ناراحت‌کننده هستند، بپذیرید. احساساتی که دارید می‌تواند به شما کمک کند یاد بگیرید و از آسیب دیدن خود در آینده جلوگیری کنید. معمولا نفرت نسبت به مادر یا خواهر و برادر راهی ذهنی برای محافظت از خود در برابر ناامیدی بیشتر است. در حالی که ممکن است در این مورد احساس گناه داشته باشید، طبیعی است که این احساسات منفی و حتی نفرت‌انگیز را تجربه کنید.
برای درک احساسات‌تان تلاش کنید
اولین قدم برای عبور از این احساسات این است که برای درک آنها تلاش کنید. اجازه ندهید نفرت نسبت به مادرتان روابط مهم را خراب کند. برای سلامت روان شما مهم است که با این احساسات مقابله کنید و با آنها کنار بیایید. هر بار که به مادرتان فکر می‌کنید، داشتن نفرت، می‌تواند بر روابط شما با دیگران نیز تاثیر منفی بگذارد. این بدان معنا نیست که باید مادرتان را ببخشید یا بپذیرید و با او رابطه صمیمانه برقرار کنید. این فقط به این معناست که باید بفهمید، چرا چنین احساسی دارید و آن را رها کنید، در نتیجه همیشه آن خشم را با خود حمل نخواهید کرد.
بر نفرت خود غلبه کنید
برای غلبه بر احساس نفرت چه کاری می‌توانید انجام بدهید؟ همه نمی‌توانند به یک شکل بر این احساسات غلبه کنند، اما چند چیز وجود دارد که م توانید سعی کنید از این احساسات عبور کنید و در زمینه سلامت روان خود به استقلال بیشتری دست یابید. به خاطر داشته باشید که هر راه حلی، برای همه نتیجه ندارد. این پیشنهادات نقطه شروعی هستند که می‌توانید امتحان کنید.
به خود فکر کنید و دلیل این نفرت را بیابید
ما قبلا در مورد اهمیت یافتن علت احساسات شما نسبت به مادرتان صحبت کرده‌ایم. لحظه‌ای به تأمل اختصاص دهید. شاید حتی متعهد شوید که احساسات خود را یادداشت کنید و به چند سوال مهم زیر پاسخ دهید.
- آیا این کاری بود که انجام داد؟
- آیا مادرتان به شما صدمه زد؟
- آیا احساس بی‌توجهی، آزار و اذیت یا رها شدن کردید؟
- آیا سوءتفاهم رخ داده است؟
- آیا شما سعی کردید حد و مرزها را تعیین کنید و مادرتان آنها را رعایت نکرده؟
همه این سوالات می توانند به شروع کشف علت این احساسات کمک کنند. بیان احساسات خود در قالب کلمات ممکن است به شما توانایی بهتری برای ارتباط با احساسات خود و نحوه مقابله بهتر با احساسات تان بدهد.
نحوه درمان نفرت از مادر
گام‌های زیر را طی کنید:
مادرتان را ببخشید
بخشیدن مادرتان گامی برای غلبه بر احساساتی است که تجربه می‌کنید. انتظار نداشته باشید که این روند سریع و آسان باشد. مهم است که درک کنید، بخشیدن کسی هیچ جدول زمانی ندارد. ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا واقعا ببخشید. ما انسان‌هایی با احساسات هستیم و زمان باید مسیر خود را طی کند و در حین گذر زمان، تلاش خودمان را هم بکنیم. همچنین مهم است که بدانید بخشش چیست و چه چیزی برای کمک به حرکت رو به جلو نیست. بخشش یک انتخاب است. مطمئن شوید که از نظر عاطفی در فضای امنی قرار دارید که در مسیر بخشش قرار می‌گیرد. بخشش این نیست که فراموش کنید یا تظاهر کنید که اتفاقی نیفتاده است.
بخشش قرار است بار از روی دوش شما رها کند. این طور به خود اجازه می‌دهید رو به جلو حرکت کنید و شروع به بهبودی کنید. حتی اگر مادر شما دچار اختلال شخصیت باشد، این هم دلیل نمی‌شود که به او اجازه دهید به رفتارهای آسیب‌زننده خود ادامه دهد. اگر او تحت درمان قرار نمی‌گیرد، این هم مشکل شما نیست و نباید نسبت به این موضوع عذاب وجدان داشته باشید. بهتر است برای یافتن راهی برای درمان اختلال شخصیت او، به یک درمانگر مراجعه کنید.
از خود مراقبت کنید
مراقبت از خودتان با اولویت دادن به نیازهای خود، می‌تواند به شما در مقابله با حس نفرت کمک کند. این موضوع بسته به پویایی رابطه شما با مادرتان می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال مراقبت کردن از خود ممکن است به این معنا باشد که از مادرتان کمی فضا بخواهید یا به او بگویید دیگر نمی‌خواهید تعطیلات را با هم بگذرانید. اگر با مادرتان زندگی می‌کنید، ممکن است تغییراتی در سبک زندگی شما ایجاد شود اگر از خودتان مراقبت کنید. مثلا زمانی از روز را به کارهایی اختصاص دهید که در تنهایی می‌توانید انجام بدهید و از آن لذت ببرید.
از روانشناس کمک بگیرید
اگر با انجام دادن نکات گفته شده در این مقاله، نتوانستید احساس نفرت خود را حل کنید و مادرتان را عمیقا ببخشید، حتما از یک روانشناس کمک بگیرید. روانشناسان به کمک تکنیک‌های موثر با گفتگو، تصویرسازی‌های ذهنی و تمرینات خاص، به شما کمک خواهند کرد که این مشکل را حل کنید.
سخن پایانی
اگر احساس می‌کنید نمی‌توانید تنفر خود را از مادرتان کنار بگذارید، درمان می‌تواند کمک‌کننده باشد. خود مراقبتی یا ارتباط با انسان‌های دیگر نیز می‌تواند نتایج مثبتی داشته باشد و به شما این امکان را بدهد که زندگی هماهنگ با مادرتان را داشته باشید و کمتر آسیب ببینید.
