خودشناسی چیست و راههای رسیدن به آن کداماند؟ (تستهای خودشناسی)
اغلب افراد در بخشی از دوره زندگیشان با یک سوال مواجه شدهاند. سوالی که جواب دادن به آن، مهم و ارزشمند است. آن سوال به این صورت است:”من چه کسی هستم؟” یا “من کیستم؟”» و “قرار است روزی که از این دنیا میروم، چه چیزی را در آنجا به جا گذاشته باشم که احساس خرسندی نسبت به خود داشته باشم؟” اگر به جواب این سوال برسیم، کل زندگیمان شکل میگیرد و معنا پیدا میکند. منظور از خودشناسی در این مقاله، شناخت استعدادها، تواناییها، نقاط قوت و ضعفها برای همسو شدن به رسالت شخصی است. هدف مقالهای که در حال مطالعه آن هستید، این است که به شما کمک کنیم با مزایای خودشناسی آشنا شوید و بتوانید توسط راهکارهایی، به خودشناسی برسید.
تفاوت خودشناسی و خودآگاهی چیست؟
خودآگاهی یعنی آگاهی داشتن به آنچه اکنون در حال تجربه کردن آن هستید. به عنوان مثال، خودآگاهی یعنی متوجه شوید که حس حسادت، خشم، مهربانی و… در وجودتان رخنه کرده است اما مادامی که بدانید چرا در حال تجربه این احساسات هستید و یا اینکه بهتر است چه رفتاری را از خودتان بروز دهید، ناشی از خودشناسی میشود. باید بگویم تا زمانی که به خودآگاهی نرسید و متوجه نباشید هر آنچه که تجربه میکنید از آن شماست نه دیگران، نمیتوانید در خودشناسی گام بردارید، زیرا در غیر این صورت همه چیز را خارج از خود میدانید و فکر میکنید اگر دیگران شروع به تغییر کنند، زندگیتان گلستان میشود و هر احساسی را که در حال تجربه آن هستید، تقصیر دیگران است نه شما. با این تفکر، شما فقط زمان را از دست داده و کنترل و اراده زندگیتان را به دیگران سپردهاید. وقتی روی خودآگاهی کار میکنید متوجه میشوید: این من هستم که عصبانی شدم. این من هستم که میتوانم نه بگویم، این من هستم که… آن موقع است که شروع میکنید برای شناختِ «من وجودیتان» و اینکه چرا این تصمیمات را میگیرید و گام برمیدارید.
هدف از خودشناسی چیست؟
هر چقدر که خودمان را بیشتر و بهتر بشناسیم، صلح درونیمان با جهان هستی بیشتر شده و راحتتر میتوانیم اهدافمان را شناسایی کرده و در مسیر درست گام برداریم، احساسات بهتری را تجربه میکنیم و چون به جای تمرکز کردن بر تغییر رفتار دیگران، روی خودمان متمرکز میشویم، پیشرفت قابل تاملتری را برای خود رقم میزنیم. خودشناسی یکی از بخشهای جذاب روانشناسی است که به نوعی ریشه تجربه و احساساتمان را شناسایی میکند، به شخص احساس قدرت میدهد و فردی که در این راه قدم برمیدارد، هر بار با نکتهای قابل تامل و جذاب در خودش آشنا میشود.
خودشناسی و خداشناسی
در زندگی به ما آموختهاند که خدا پرست باشیم، اما اکثر ما غافل از آنیم که تا زمانی که خودمان را نشناسیم، خداشناسیمان درست پیش نمیرود. لحظهای که به دنیا میآییم، مهمترین فردی که با آن رو به رو میشویم، مادرمان است. در آن لحظه که ما شناختی از جهان نداریم، او تنها کسی است که مرگ و زندگیمان در دستانش است. پس در آن زمان خدایمان در جهان مادرمان است. اما در برخی از دوره زندگیمان متوجه میشویم که او حواسش به ما نیست. اگر در جایی ساکت باشیم خیلی توجه دریافت نمیکنیم، اگر کاری را اشتباه انجام دهیم تنبیه میشویم. بعضا پیش میآید که برخی از ما در زمان کودکی، مادرمان را بنا به دلایلی (طلاق، فوت و…) از دست میدهیم. جالب است بدانید رفتاری که والدین در زمان کودکی با ما انجام میدهند در ارتباط با ما و خداوند در بزرگسالی تاثیر مستقیم دارد. اگر گاهی میبینیم که والدین به ما میگویند دوستت نداریم یا به خاطر فلان کار با ما قهر کردهاند، در بزرگسالی نیز همین ارتباط را با خداوند تجربه خواهیم کرد. پس هر چه با درونمان بیشتر آشنا شویم، خداوند جلوه بهتری برایمان پیدا میکند و متوجه میشویم بسیاری از مشکلاتی که تجربه کردیم از روی خیر بوده و باعث شده ما برای رسالت هر چه بیشتر خود قدم برداریم. اما هنگامی که خود را نشناخته باشیم، رابطه ما با خداوند کاملا ناآگاهانه و از روی نیاز خواهد بود لذا در بسیاری از مواقع از خداوند شاکی هستیم و بخاطر ترس از مجازات، شکایت را بیان نمیکنیم.
عزت نفس و خودشناسی
انسانی که خود را دوست نداشته باشد، تمایل به خودشناسی ندارد زیرا میترسد با مواردی مواجه شود که باب میلش نباشد و اذیت شود. یکی از مهمترین موارد در عزت نفس، مسئولیتپذیری است. هنگامی که شروع به خودشناسی میکنید، افکار و افراد مخربی به سراغتان میآیند که باعث میشود نتوانید مسیرتان را به خوبی طی کنید اما یادتان باشد این شما هستید که با انتخاب افراد نامناسب اراده و کنترل زندگیتان را از دست میدهید.
مزایای رسیدن به خودشناسی
برای اینکه بتوانیم خودمان را بیشتر و بهتر بشناسیم، راههای مختلفی وجود دارد اما قبل از هر چیز، توجه به یک نکته بسیار مهم است. “هرچه بیشتر در مسیر خودشناسی گام بردارید، به مطالب شگفتانگیزتری پی خواهید برد” در ادامه مقاله به این موارد اشاره خواهیم کرد.
خود دوستی
اگر خود را بشناسید، چه خوب و چه بد، در این صورت میتوانید خود را به عنوان کسی که واقعا هستید بپذیرید.
دستیابی به استقلال
خودآگاهی باعث استقلال فرد نسبت به نظر دیگران میشود. اگر بدانید چه کارهایی برای شما موثر است مثلا چه کارهایی به نفع و ضرر شما میباشد، در این صورت فکر کردن درباره اینکه دیگران چه قضاوتی درباره شما میکنند و نصیحتهای آنان، کاملا برایتان بیربط خواهد بود. استقلال و خودآگاهی، با اعتماد به نفس در ارتباط است. از طریق خودشناسی و جایگاه خود میتوانید به نوعی به اعتماد به نفس قوی دست بیابید.
تصمیمگیری قاطع و درست
همانطور که میدانیم از طریق دانش میتوان به بینش و اعتماد به نفس رسید و از این طریق میتوان تصمیمگیری را در موارد دشوار آسانتر کرد. پس از اینکه به بینش کامل برسید دیگر جایی برای شک و تردید نمیماند. آیا تا به حال به امتحان کردن چیزهای جدید فکر کردهاید؟ امتحان کردن چیزهای جدید برای شما مفید است چون از این طریق به کاوش و جست و جو خود میپردازید.
چگونه به خودشناس برسیم؟
از خودتان بپرسید که چه چیزی در زندگی برای من مهم است؟
فهرستی از چیزهایی که در زندگی برای شما در اولیت است را تهیه کنید و در مورد دلیل اهمیت آنها در زندگیتان فکرکنید.
در چه کارهایی مهارت دارید؟
دانستن اینکه در چه کارهایی مهارت دارید، بخش مهمی از شخصیت شما است. لذا مدتی را صرف فکر کردن به این موضوع بکنید و مطمئن شوید که خودتان و استعدادهایتان را جدی گرفتهاید. به صورت روزانه یادداشتبرداری کنید، الگوی رفتاری مناسب خودتان را بسازید و سعی کنید پیوند آنها با وقایع زندگیتان را پیدا کنید. آنچه را که در نهایت از درونتان پیدا میکنید را با صدای بلند فریاد بزنید تا از تغییرات وجودی خود شگفتزده شوید. در نهایت لازم است که به خود ایمان کامل داشته باشید. باور و اعتماد به خودتان غالبا ناشی از ارزشهای عمومی شما در زندگی و آنچه که از منظر شما مهم است و آنچه که به شما حس خوب میدهد و در شما انگیزه ایجاد میکند میباشد. فراموش نکنید که شما انسان هستید و دارای قدرت و آزادی عمل برای ایجاد تغییر در خود میباشید. داراییهای ابدی زندگی شما به خودتان بستگی دارد. شما میتوانید به اعتقادات مذهبی خود پایبند باشید و یا در رویای این باشید که روزی کسب کار خودتان را راه بیندازید.
از مشاور کمک بگیرید
یکی از راههایی که به شما بسیار زیاد و به طور حرفهای کمک میکند که به خودشناسی و خودآگاهی برسید، کمک گرفتن از یک مشاور است. در چند جلسه مشاوره، مشاور با شما گفتگو میکند و از علایق دورن کودکی و زمان فعلیتان میپرسد، همچنین تستهای شخصیتشناسی و یا استعدادیابی از شما گرفته میشود و با تحلیل شدن این تستها، مشاور به شما کمک میکند که به خودشناسی عمیق برسید. تستهایی مثل تست شخصیتشناسی نئو وmbti از جمله تستهایی هستند که به رسیدن شما به خودشناسی، کمک زیادی میکنند. در صورت تمایل برای انجام تست MBTI میتوانید در واتساپ به شماره 09361835098 پیام دهید و این تست را در خدمات مشاوره و روانشناسی روان سالم انجام بدهید و مشاوره خودشناسی انجام بدهید.
سخن پایانی
بخشی از خودشناسی مربوط میشود به حس خشنودی و رضایت از خودمان و این امر زمانی محقق میشود که باور کنید همه چیز موقتی است مگر اینکه خودتان بخواهید آن را دائمی کنید. البته برخی از تلههای ذهنی یا طرحوارهها نیز در این موضوع دخیل هستند. مثل طرحواره شکست، طرحواره نقص و شرم و… این تله ها ریشه در دوران کودکی دارند که البته قابل درمان هستند. طرحواره درمانگر میتواند این تلهها را در شما درمان کند. دستیابی به خودشناسی یکی از مهمترین راهها برای داشتن یک زندگی آرام، شاد و با برنامه است. زمانی که شما خودتان را بشناسید، میدانید که در کدام مسیر گام بردارید اما معمولا به دلیل پیدا کردن راههای دوست داشتن خودمان و دستیابی به استقلال و تصمیمگیری درست در زندگی باید به درک درستی از خودمان برسیم. خودشناسی راههایی دارد که با صرف اندک وقت به آسانی میتوانید به درک آن دستیابید. برای رسیدن به خودشناسی کامل و عمیق، می توانید از یک مشاور هم کمک بگیرید. برای این منظور، میتوانید از خدمات مشاوره و روانشناسی روان سالم نیز استفاده کنید و تستهای مربوط به خودشناسی را انجام بدهید.